Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΖΑΛΟΓΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΟΜΑΚΟΥΣ - ΠΟΜΑΚΟΠΟΥΛΕΣ ΣΚΟΤΩΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΣΟΥΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

 από zagalisa.gr

Νέσμε μπαχτιάρ ότισμε Πομάτσι!
 Σε αρκετές περιοχές στα Πομακοχώρια μας, υπάρχουν τα Μόμτσκι Κάμεν (στα Πομάκικα σημαίνει ο Βράχος του Κοριτσιού), ψηλά βράχια δηλαδή, από όπου οι Πομακοπούλεςέπεφταν στο γκρεμό για να μην τις πιάσουν οι Τούρκοι τον καιρό που εκείνοι ήρθαν στην Θράκη σαν κατακτητές και μας σκλάβωσαν (14ος αι. μ.Χ. και μετά).

Πάνω από το χωριό μου, την

Αιώρα (Πομακική ονομασίαΛιούλκα), στο ύψωμα Μάλκο Μαρίνα, υπάρχει ένας βράχος,το Βραντσκό Κάμεν ή Βραγιά. Σύμφωνα με την παράδοση, από εκεί έπεσαν στο γκρεμό όχι μόνο κορίτσια αλλά και άντρες και γυναίκες προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια τωνΤούρκων.

Αυτά τα άκουσα από τον παππού μου, τον Χάϊτα Χουσεΐν, ο οποίος ήταν ντόπιος, και αυτός είχε ακούσει την ιστορία αυτή, από τους δικούς του παππούδες. Όταν ήμουν μικρός και ερχόμουνα με τον παππού σε αυτά τα μέρη, μια μέρα βλέποντας το Βραντσκό Κάμεν μου είπε: «αχ, αγόρι μου, τι ιστορία έχει αυτός ο βράχος» και μου διηγήθηκε με δάκρυα στα μάτια τα μαρτύρια που υπέφεραν οι Πομάκοι από τους Τούρκους.

Ο παππούς μου ήταν και ένιωθε Πομάκος.Μία μέρα που είχε κατέβει στην Ξάνθη, κάποιος χριστιανός, τον αποκάλεσε Τούρκο. Νευρίασε τόσο,που άρχισε να φωνάζει: «εγώ είμαι Πομάκος, εσείς δεν ξέρετε την ιστορία μας».

Δυστυχώς, η ιστορία μας είναι ακόμη άγνωστη,αν και πολλά πράγματα τα ξέρουνε οι ηλικιωμένοι που ζουν ακόμα. Ευτυχώς, που εμείς στη Ζαγάλισα ξεκινήσαμε να τα καταγράφουμε και έτσι θα τα μάθουν και οι νεότεροι.

Εγώ έχω τις μνήμες του παππού μου και είμαιπερήφανος που είμαι Πομάκος. Και τη γλώσσα μου,τα πομακικά, να μου την έπαιρναν, πάλι Πομάκος θαήμουν. Πομάκος γεννιέσαι, δεν γίνεσαι. Εμείς λέμε:

Νέσμε μπαχτιάρ ότισμε Πομάτσι!

Άρθρο του ΚανδουχάρΣουκρή

(τεύχος 39, Μάρτιος 2010)